Hội chứng ruột ngắn là một hội chứng rối loạn chuyển hóa có triệu chứng rối loạn hấp thu, tiêu chảy, tiêu phân mỡ, mất cân bằng nước-điện giải và suy dinh dưỡng của cơ thể người bệnh. Nguyên nhân thường gặp của hội chứng này là do cơ thể mất đi một phần lớn cấu trúc giải phẫu hoặc chức năng của ruột non, khiến năng lực hấp thu của cơ thể bị suy giảm trầm trọng.
Chiều dài của đoạn ruột bị cắt bỏ không phải là cơ sở để xác định hội chứng ruột ngắn mà cần dựa vào chiều dài đoạn ruột còn sót lại của cơ thể, một bệnh nhân bị hội chứng ruột ngắn khi chiều dài của đoạn ruột còn lại không quá 120 cm.
Hội chứng ruột ngắn có thể là di chứng của các cuộc phẫu thuật cắt bỏ ruột non. Hội chứng này tuy không gây tác động trực tiếp tới tính mạng bệnh nhân nhưng về lâu dài sẽ khiến cơ thể người bệnh suy nhược, gầy yếu.
Triệu chứng
Khi người bệnh bị mắc hội chứng ruột ngắn thì triệu chứng tiêu chảy và kém hấp thu là những triệu chứng chính và điển hình. Tiêu chảy, kém hấp thu có thể dẫn đến tình trạng mất nước, suy nhược và sút cân nghiêm trọng. Những vấn đề này có thể ảnh hưởng xấu tới sức khỏe và có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Ngoài hai triệu chứng phổ biến trên thì còn một số triệu chứng khác đi kèm theo như:
- Chuột rút
- Đầy hơi
- Ợ nóng
- Mất sức và mệt mỏi
- Thiếu dinh dưỡng: phụ thuộc vào các phần của ruột non đã được cắt bỏ hoặc không hoạt động.
- Ngoài ra những người bị hội chứng ruột ngắn còn có thể dễ bị dị ứng với thức ăn.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây nên hội chứng ruột ngắn chủ yếu là do phẫu thuật cắt bỏ ruột, ngoài ra còn có thể do chấn thương hoặc một vài trường hợp bị bẩm sinh.
Ở trẻ em: có thể do phẫu thuật cắt bỏ ruột, thường diễn ra do những nguyên nhân:
- Viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh thiếu tháng gây chết đoạn ruột và phải phẫu thuật cắt bỏ.
- Một số bệnh lý bẩm sinh như ruột ngắn bẩm sinh, xoắn ruột, hẹp hỗng hồi tràng, thoát vị.
- Xơ hóa ruột, tắc ruột do phân su
Ở người lớn:hội chứng ruột ngắn thường diễn ra sau khi phẫu thuật:
- Lồng ruột, tình trạng các đoạn ruột lồng ghép vào nhau.
- Bệnh Crohn, viêm ruột
- Hoại tử ruột do thiếu máu hoặc máu đông gây tắc mạch.
- Hoại tử ruột do chấn thương
- Ung thư ruột hay tổn thương ruột do điều trị ung thư.
Hội chứng ruột ngắn còn có thể diễn ra trong trường hợp chức năng của ruột non bị hạn chế dù nó vẫn có chiều dài bình thường.
Hậu quả
Khi đoạn ruột bị cắt quá nhiều thì sẽ có những hậu quả sau xảy ra, trong đó phổ biến nhất là những hậu quả về sinh lý:
- Đi ngoài phân lỏng, nhiều lần: Số lượng phân đi nhiều lần trong một ngày hơn so với trước khi phẫu thuật. Nguyên nhân là do chiều dài của đoạn ruột quá ngắn nên mặc dù với nhu động ruột vẫn bình thường nhưng cũng đã làm thức ăn đi qua nhanh, thêm nữa là do quá trình tái hấp thu nước cũng bị ảnh hưởng nặng nề nên tình trạng ỉa chảy xuất hiện là điều không tránh khỏi.
Dĩ nhiên khi đó cơ thể bệnh nhân cũng luôn ở trong tình trạng mất nước mãn tính. - Đi ngoài phân sống: Do các chất chứa trong thức ăn đều chưa kịp tiêu hóa nên đưa đến tình trạng đi ngoài phân sống, phân láng bóng. Ngoài ra, trong phân còn có sự hiện diện của chất mỡ thông qua xét nghiệm phân.
- Hội chứng kém hấp thu: Cũng do hai hậu quả trên sẽ dẫn đến tình trạng ruột giảm khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
- Hội chứng suy dinh dưỡng: Đây là hậu quả sau cùng mà bệnh nhân phải chịu đựng nếu không có biện pháp điều trị thích hợp, kịp thời
Xem thêm
